Leczenie psychodynamiczne wyrasta z teorii i wiedzy psychoanalitycznej, gdzie zjawiska umysłowe są pochodną konfliktu. Konflikt z kolei jest konsekwencją działania nieświadomości, która z jednej strony domaga się ujścia, z drugiej zaś – działają siły przeciwstawne by zapobiec ujawnieniu konfliktu. Obszary nieświadomości zawierają:
- pragnienie i obronę przed owym pragnieniem
- różne wewnątrzpsychiczne instancje bądź elementy o odmiennych cechach i priorytetach
- impuls przeciwny wobec uwewnętrznionej świadomości wymogów rzeczywistości zewnętrznej
W obszarze zainteresowania leczenia psychodynamicznego leży również pojęcie deficytu. Najczęściej obserwuje się to zjawisko u pacjentów doświadczających braku wewnętrznego poczucia bezpieczeństwa. Prawdopodobnie w okresie rozwoju zdarzyło lub działo się coś (przez dzianie się można tu również rozumieć deprywację ze strony otoczenia), co później wpłynęło na osłabienie określonych struktur psychicznych.
Terapia psychodynamiczna zakłada współpracę terapeuty z psychiatrą. Jest to bardzo korzystny model leczenia w przypadku osób leczących się farmakologicznie. Pacjent nie musi rezygnować z dodatkowego wsparcia, nie musi wybierać. Taki rodzaj łączenia leczenia wiąże się z koncepcją diagnozy i terapii, w której myśli się o pacjencie i terapeucie w kategoriach nieświadomych konfliktów, deficytów, zniekształconych struktur wewnątrzpsychicznych i relacji z obiektem wewnętrznym, a także uwzględnia się współczesne dokonania w dziedzinie kognitywistyki.
