Anoreksja (anorexia nervosa) zwana także jadłowstrętem psychicznym, jest zaburzeniem odżywiania polegającym na celowym utrzymaniu niskiej wagi ciała lub dążeniu do jej utraty. Jest to częstsze u kobiet, zwłaszcza w okresie dojrzewania, i może przybierać formę przewlekłą. Choć etiologia choroby nie jest w pełni poznana, to wpływ na jej powstanie mają nie tylko czynniki biologiczne, ale także osobowościowe i kulturowe. Choroba jest rozpoznawana, gdy wskaźnik masy ciała (BMI) wynosi mniej niż 17,5 lub, w przypadku osób przed okresem dojrzewania, jeśli nie została osiągnięta masa ciała właściwa dla wieku. Osoby z anoreksją unikają często pewnych grup pokarmów, które uważają za przyczynę przybierania na wadze, stosują leki przeczyszczające, intensywnie ćwiczą, prowokują wymioty lub w inny sposób starają się zrzucić na wadze. Często występuje też zaburzenie postrzegania własnego ciała, towarzyszący natrętny lęk przed otyłością. Chorzy na anoreksję doświadczają często poważnych zaburzeń hormonalnych, takich jak zanik miesiączkowania, zahamowanie wzrostu, utrata zainteresowania seksualnego, a także zaburzenia pracy tarczycy i metabolizmu insuliny czy kortyzolu. Chorobie towarzyszą zazwyczaj objawy depresyjne lub natręctwa, a także zaburzenia osobowości.
Anoreksja psychiczna jest zaburzeniem jedzenia, którego konsekwencje obserwowalne są zarówno w sferze psychiki jak i ciała cierpiącej na nią osoby. Irracjonalny strach przed otyłością prowadzi do wycieńczającej, a w wielu przypadkach niszczącej ciało walki ze „zbędnymi kilogramami”. Osoba cierpiąca na anoreksję w trakcie postępu choroby zaczyna stopniowo postrzegać siebie w coraz bardziej iluzoryczny i odbiegający od stanu faktycznego sposób. W skrajnych sytuacjach motywacja i determinacja w odchudzaniu są tak silne, że osoba chora pomimo informacji, iż jeśli nie zacznie leczenia umrze, decyduje się odchudzać dalej.
Anoreksja to głównie kobieca choroba, mężczyźni stanowią jedynie około 10 % zachorowań. W początkowym etapie choroby anorektyczka dostaje informacje zwrotne utwierdzające ją w słuszności swoich działań. Jednakże postęp choroby ostatecznie sprawia, iż ciało to nie ma już nic wspólnego ze społecznie akceptowanymi kategoriami estetycznymi, a co najważniejsze daleko odbiega od stanu uznawanego przez medycynę za normę. Osoby cierpiące na anoreksję nawet jeśli uświadomią sobie swoją sytuację, zazwyczaj nie podejmują skutecznych prób powrotu do optymalnego stanu psychofizycznego, lecz konsekwentnie podążają obraną drogą. Motywacja może być tak silna, że w około 10% przypadków to, co początkowo było tylko próbą kontroli i uczynienia własnego ciała idealnym, kończy się śmiercią. Dowodzi to temu, że problem anoreksji nie ogranicza się wyłącznie do wpływu tzw. wizerunku modelki, lecz może być jej czynnikiem spustowym powodującym przejście do głębszych czynników motywacyjnych, a w niektórych przypadkach może stać się treścią wtórnej racjonalizacji owych czynników motywacyjnych.
