Przeciwprzeniesienie rozumiane było początkowo jako nieświadoma reakcja psychoterapeuty na pacjenta, a szczególnie na jego przeniesienie. Przeciwprzeniesienie zgodnie z tą koncepcją powoduje, że psychoterapia przestaje być dla terapeuty dostosowaną do realności oraz pozbawioną konfliktów działalnością, a nabiera nieświadomego, konfliktowego znaczenia. Przeciwprzeniesienie w psychoterapii to zjawisko, w którym terapeuta reaguje na przeniesieniowe reakcje pacjenta poprzez swoje własne nieświadome konflikty, emocje i doświadczenia. Sytuacja taka może mieć miejsce, gdy terapeuta identyfikuje się z pacjentem lub jakimś jego aspektem, bądź reaguje osobiście na treści wnoszone do procesu terapeutycznego przez pacjenta.
Przykłady przeciwprzeniesienia
Przeciwprzeniesienie to reakcja terapeuty na przeniesieniowe reakcje pacjenta, wynikająca z nierozwiązanych, często nieświadomych konfliktów terapeuty. Oznacza to, że terapeuta może reagować emocjonalnie na pacjenta w sposób, który jest uwarunkowany jego własnymi przeszłymi doświadczeniami i nierozwiązanymi problemami. Terapeuta może na przykład reagować opiekuńczością na sytuacje bezradności pacjenta. Inny przykład to sytuacja, w której terapeuta odczuwa irytację lub złość wobec pacjenta, który przypomina mu o kimś z jego własnego życia, kto wywoływał te same uczucia. Terapeuci omawiają reakcje przeciwprzeniesieniowe podczas superwizji, aby lepiej zrozumieć i kontrolować swoje emocje. Superwizja pomaga terapeucie zrozumieć, kiedy przeciwprzeniesienie występuje, i nauczyć się, jak je kontrolować, aby nie zakłócało ono procesu terapeutycznego. Superwizja jest kluczowa, ponieważ pozwala terapeucie refleksyjnie podejść do własnych reakcji i zapewnia wsparcie w radzeniu sobie z trudnymi emocjami.
Przeciwprzeniesienie w psychoterapii
Przeciwprzeniesienie może wpłynąć na relację terapeutyczną i przebieg terapii. Może prowadzić do błędów w ocenie pacjenta, nieadekwatnych interwencji terapeutycznych i zakłócać proces leczenia. Jednak świadome i konstruktywne podejście do przeciwprzeniesienia może być korzystne dla terapii, gdyż terapeuta może używać swoich reakcji jako narzędzia do lepszego zrozumienia pacjenta i relacji terapeutycznej.