Trauma to stan emocjonalnej lub psychicznej dysfunkcji, który może być spowodowany przez traumatyczne przeżycia. Osoby doświadczające traumy często doznają silnego wstrząsu emocjonalnego, który może prowadzić dopojawienia się różnorodnych objawów, w tym lęku, depresji, trudności z koncentracją, zaburzeń snu oraz problemów z regulacją emocji. Trauma może mieć również wpływ na relacje interpersonalne i społeczne funkcjonowanie.
Trauma to uraz zarówno psychiczny, jak i fizyczny, który wynika z intensywnego doświadczenia emocjonalnego związane z zdarzeniem zewnętrznym, którego oddziaływanie przekracza możliwości radzenia sobie jednostki. Zdarzenie traumatyczne może być wynikiem jednego, ekstremalnego traumatycznego wydarzenia lub serii zdarzeń, które naruszają podstawowe poczucie bezpieczeństwa i integralności osoby, bądź stanowi zagrożenie dla zdrowia lub życia osoby lub osób w jej otoczeniu. Przykłady takich zdarzeń to przemoc, wojna, katastrofy naturalne, a także śmierć, obrażenia fizyczne, przemoc seksualna i inne zagrożenia życia.
Ważne jest, że zdarzenie traumatyczne nie musi być obiektywnie uznawane za katastroficzne, ale jest subiektywnie oceniane przez jednostkę, często związane z odczuciem strachu i bezradności. Nawet wiadomość o przeżyciu takiego zdarzenia przez bliską osobę może stanowić traumatyczne doświadczenie. Trauma może również obejmować powtarzające się mniejsze urazy. Szacuje się, że około połowa populacji doświadcza traumatycznych wydarzeń w ciągu życia.
Doświadczenie traumy może mieć zarówno negatywny, jak i pozytywny wpływ, tak jak w przypadku potraumatycznego wzrostu. Istnieją różne reakcje na traumę w zależności od czasu, w którym się pojawiają. Zaliczamy tu zespół zaburzeń po stresie pourazowym (PTSD), który trwa dłużej niż cztery tygodnie po zdarzeniu, ostra reakcja na stres, trwająca od godziny do dwóch dni, oraz ostre zaburzenia potraumatyczne, które występują od 2 dni do 4 tygodni po zdarzeniu.
Objawy traumy
Objawy traumatycznych reakcji obejmują m.in. wzmożone pobudzenie układu autonomicznego, zaburzenia układu pokarmowego i moczowo-płciowego, reakcje dysocjacyjne, nawracające natrętne myśli o zdarzeniu, pobudzenie lub odrętwienie, wycofanie społeczne, rozpacz, gniew, zaburzenia snu, lęk, drażliwość, agresję, impulsywność, trudności w koncentracji i poczucie winy.
Literatura:
Cierpiałkowska L., Sęk H.: Psychologia kliniczna, 2016
