Mentalizacja nazywana też refleksyjnością, to zdolność odróżniania zachowań ludzi od ich uczuć, przekonań, motywacji i oczekiwań. Innymi słowy mentalizacja to aktywność umysłowa polegająca na przypisywaniu innym osobom stanów mentalnych. Umożliwia nam ona rozumienie zachowań społecznych oraz tworzenie i podtrzymywanie więzi międzyludzkich.
Mentalizacja zwykle wykształca się u dziecka między 3, a 6 rokiem życia, choć jej rozwój w dużym stopniu zależy od tego, czy relacja z rodzicami bądź opiekunami dawała mu poczucie bezpieczeństwa. Jeżeli ten warunek zostanie spełniony, dziecko powinno zacząć dostrzegać różnicę między rzeczywistością, a jej reprezentacją umysłową. Na przykład jeżeli sześcioletni chłopczyk będzie bawił się ze swoim starszym bratem w Dziki Zachód, to będzie sobie zdawał sprawę, że żaden z nich nie jest tak naprawdę kowbojem ani rewolwerowcem. Dzięki zdolności do mentalizacji będzie wiedział, że wcielanie się w wymyślone postacie nie jest niczym więcej, jak grą wyobraźni.
Mentalizacja w psychoterapii
Mentalizacja wraz ze zdolnością do „zabawy”, pełni kluczową rolę w psychoterapii psychodynamicznej. Umożliwia pacjentowi dostrzeżenie różnicy między wyobrażeniem dotyczącym terapeuty, występującym podczas przeniesienia, a tym, jaki terapeuta jest naprawdę.