Fobia swoista jest rodzajem zaburzenia lękowego, charakteryzującym się intensywnym i nieuzasadnionym lękiem przed konkretnym obiektem lub sytuacją. Osoba dotknięta fobią swoistą doświadcza skrajnego dyskomfortu i lęku w obecności tego specyficznego bodźca, co może prowadzić do unikania go w możliwie największym stopniu. Wystawienie na bodziec lękowy lub nawet samo zbliżenie się do niego wywołuje uczucie lęku lub atak paniki. Fobie swoiste rzadko występują w izolacji, często towarzysząc innym fobiom lub zaburzeniom lękowym. U niektórych pacjentów rozwój tego zaburzenia może być związany z traumatycznymi doświadczeniami. Jeśli fobia dotyczy sytuacji, istnieje większe ryzyko współwystępowania depresji lub nadużywania substancji psychoaktywnych. Wszystkie te czynniki przynoszą cierpienie pacjentowi i skłaniają go do unikania bodźców, co prowadzi do ograniczenia aktywności społecznej.
Fobie swoiste mogą dotyczyć różnych rzeczy, takich jak zwierzęta (np. arachnofobia – lęk przed pająkami), sytuacje (np. klaustrofobia – lęk przed zamkniętymi przestrzeniami), przedmioty (np. akrofobia – lęk przed wysokościami ) lub sytuacje społeczne (np. agorafobia – lęk przed miejscami publicznymi bądź podróż samochodem itp.). Osoby z fobią swoistą często doświadczają przyspieszonego rytmu serca, duszności, potów, drżenia i innych objawów lękowych w obliczu bodźca, który wywołuje ich fobię.
Literatura:
James Morrison: DSM-5 bez tajemnic. Praktyczny przewodnik dla klinicystów, 2016
