Mania to stan psychologiczny charakteryzujący się nieprawidłowo podwyższonym nastrojem, nadmierną energią oraz intensywnym entuzjazmem lub drażliwością. Jest to kluczowy objaw choroby afektywnej dwubiegunowej. Podczas epizodu maniakalnego osoby mogą przejawiać objawy takie jak wyolbrzymione poczucie własnej wartości, zmniejszona potrzeba snu, szybkie i napędzone mówienie, pęd myśli, wzmożona aktywność skierowana w stronę konkretnych celów, impulsywność oraz skłonność do ryzykownych zachowań.
Osoby w stanie manii mogą angażować się w nadmierne wydatki, podejmować ryzykowne działania, posiadać nierealistyczne przekonania na temat swoich umiejętności oraz mieć trudności z utrzymaniem uwagi i skupieniem. Mania może znacząco zakłócać codzienne funkcjonowanie, relacje społeczne i ogólny stan zdrowia psychicznego. Zazwyczaj występuje ona przed lub po epizodzie depresyjnym w przypadku choroby afektywnej dwubiegunowej.
Objawy manii
Mania jest stanem psychicznym charakteryzującym się nadmiernym, nienaturalnie podwyższonym nastrojem, pobudzeniem psychoruchowym oraz przyspieszeniem procesów myślowych. Jest to jeden z kluczowych objawów zaburzeń afektywnych dwubiegunowych (choroba afektywna dwubiegunowa), gdzie występuje na przemian z epizodami depresji. Osoby doświadczające manii mogą odczuwać intensywną euforię, nadmierną pewność siebie, obniżenie potrzeby snu oraz skłonność do impulsywnych, często ryzykownych zachowań, takich jak nieodpowiedzialne wydawanie pieniędzy czy ryzykowne aktywności seksualne.
Mania może również przejawiać się w postaci gonitwy myśli, nadmiernej rozmowności, a także drażliwości lub skłonności do wybuchów gniewu. W cięższych przypadkach mogą występować objawy psychotyczne, takie jak urojenia wielkościowe lub halucynacje. Ten stan jest zazwyczaj diagnozowany przez psychiatrę na podstawie wywiadu klinicznego oraz obserwacji objawów pacjenta. Mania wymaga intensywnego leczenia farmakologicznego i psychoterapeutycznego, ponieważ nieleczona może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, zarówno psychicznych, jak i fizycznych.
Różnice pomiędzy manią a hipomanią
Mania i hipomania to stany związane z podwyższonym nastrojem, zwiększoną energią i aktywnością, jednak różnią się one intensywnością objawów i wpływem na funkcjonowanie pacjenta.
Intensywność objawów
- Mania charakteryzuje się znacznie silniejszymi objawami, które mogą prowadzić do poważnych zaburzeń funkcjonowania psychospołecznego. Pacjenci w stanie maniakalnym często tracą kontakt z rzeczywistością, co może prowadzić do nieodpowiedzialnych i ryzykownych zachowań, takich jak zaciąganie dużych kredytów, podejmowanie ryzykownych działań, rozwiązłość seksualna, a nawet hospitalizacja.
- Hipomania to stan o łagodniejszych objawach niż mania. Choć pacjenci doświadczają podwyższonego nastroju, zwiększonej energii i aktywności, zazwyczaj są bardziej świadomi swoich zachowań i potrafią kontrolować impulsy, co pozwala im uniknąć podejmowania ryzykownych działań. Hipomania nie zakłóca znacząco funkcjonowania psychospołecznego.
Wpływ na funkcjonowanie
- Mania często prowadzi do istotnych problemów w codziennym życiu, takich jak problemy małżeńskie, prawne, zawodowe czy zdrowotne. Może wymagać hospitalizacji ze względu na poważne zagrożenie dla pacjenta lub otoczenia.
- Hipomania może być postrzegana przez pacjenta jako stan bardziej korzystny, gdyż osoby w stanie hipomanii często odczuwają wzrost efektywności i kreatywności, a ich życie nie ulega znacznemu zakłóceniu. Niemniej jednak, jeśli nie jest odpowiednio kontrolowana, hipomania może przekształcić się w manię.
Świadomość i kontrola
- Mania często wiąże się z utratą kontroli nad swoimi działaniami i myślami, co prowadzi do nieodpowiedzialnych decyzji i działań.
- Hipomania pozwala na większą świadomość zachodzących zmian i zachowanie pewnej kontroli, co sprawia, że pacjent może powstrzymać się od działań, które w stanie manii byłyby nieuniknione.