Zaburzenia afektywne dwubiegunowe, znane również jako choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD) lub choroba maniakalno-depresyjna, dawniej również określana jako melancholia inwolucyjna, to rodzaj zaburzenia nastroju charakteryzujący się występowaniem epizodów manii (okresów wyjątkowo podniesionego nastroju, nadmiernego pobudzenia) i epizodów depresji. Osoby chorujące na to przewlekłe zaburzenie psychiczne doświadczają cyklicznych zmian między tymi dwoma skrajnymi stanami nastroju: naprzemiennego występowania epizodów manii (lub hipomanii) i depresji.
W fazie manii osoba doświadcza nienaturalnie podwyższonego nastroju, nadmiernej energii, pobudzenia, euforii lub drażliwości, co często prowadzi do ryzykownych zachowań. W fazie depresji z kolei występują uczucia głębokiego smutku, przygnębienia, niskiej energii, utraty zainteresowań i trudności w funkcjonowaniu. Choroba ta wpływa na zdolność do codziennego życia, relacji społecznych i zawodowych, a jej objawy mogą być bardzo różnorodne w intensywności i długości trwania. Leczenie zaburzeń afektywnych dwubiegunowych zazwyczaj obejmuje farmakoterapię (leki stabilizujące nastrój, antydepresanty) oraz psychoterapię, które pomagają w kontrolowaniu objawów i poprawie jakości życia pacjenta.
Do najbardziej tragicznych przypadków rozszerzonych zabójstw, obejmujących bliskich dochodzi u osób ciepiących na zaburzenia afektywne dwubiegunowe. Wynika to z błędnego przekonania o działaniu z pobudek altruistycznych. Osoba planująca samobójstwo wierzy, że bliscy będą cierpieć po jej śmierci, dlatego przed podjęciem ostatecznego kroku decyduje się odebrać życie również im.
Objawy zaburzeń afektywnych dwubiegunowych w przypadku epizodów manii
- Wyjątkowo podniesiony nastrój, euforia lub irytacja.
- Nadmierną aktywność i pobudzenie psychoruchowe.
- Zwiększoną energia i trudności w spaniu.
- Nadmierną pewność siebie, wybujałe poczucie własnej wartości.
- Natłok myśli, skokowe skojarzenia i zaburzenia koncentracji.
- Zwiększone zaangażowanie w aktywność seksualną.
- Ryzykowne zachowania, takie jak nadmierne wydatki, nieprzemyślane inwestycje, nieodpowiedzialne decyzje.
Objawy zaburzeń afektywnych dwubiegunowych w przypadku epizodów depresji
- Głębokim uczuciem smutku, przygnębienia i beznadziei.
- Utratą zainteresowań i przyjemności w codziennych aktywnościach.
- Zmęczeniem i utratą energii.
- Trudnościami ze snem, takimi jak bezsenność lub nadmierna senność.
- Zmniejszonym poczuciem własnej wartości, uczuciem winy lub bezużyteczności.
- Myślami samobójczymi lub samookaleczeniami.