Fobia społeczna (lęk społeczny, zaburzenie lękowe społeczne) jest rodzajem zaburzeń lękowych, który charakteryzuje się silnym i nieuzasadnionym lękiem przed sytuacjami społecznymi. Jest to rodzaj zaburzenia lękowego, w którym osoba doświadcza silnego lęku przed negatywną oceną ze strony społeczeństwa, na przykład krytyką lub wyśmianiem. Objawy tego zaburzenia mogą mieć różne nasilenie, ale często prowadzą do trudności w normalnym funkcjonowaniu, prowadząc do unikania sytuacji społecznych lub wywołując ataki paniki. Towarzyszą mu również objawy fizyczne, takie jak nadmierne pocenie się, zaczerwienienie skóry, drżenie itp. Najczęstsze obawy związane z tym zaburzeniem dotyczą trudności w publicznym wypowiadaniu się, jedzeniu w miejscach publicznych ze strachem przed zadławieniem, a nawet korzystania z toalet publicznych, gdzie osoba może być obserwowana.
Osoby z fobią społeczną obawiają się bycia ocenianymi, ośmieszanymi lub upokorzonymi przez innych ludzi, co prowadzi do unikania lub intensywnego dyskomfortu w takich sytuacjach. Oto kilka cech charakterystycznych fobii społecznych:
Lęk przed sytuacjami społecznymi: Osoby z fobią społeczną odczuwają intensywny lęk w sytuacjach takich jak rozmowy publiczne, wystąpienia przed publicznością, spotkania towarzyskie, jedzenie lub picie w obecności innych, czy nawet prowadzenie rozmów jedna na jedno. Obawiają się, że inni ich oceniają, krytykują lub zauważają ich niepewność.
Unikanie sytuacji społecznych: Osoby z fobią społeczną często unikają takich sytuacji lub angażują się w nie tylko w sposób minimalny. Mogą unikać miejsc publicznych, tłumów, spotkań towarzyskich lub unikać wszelkich aktywności, które mogą ich wystawić na potencjalną krytykę lub ocenę.
Obawy dotyczące oceny przez innych: Osoby z fobią społeczną często obawiają się, że inni ich oceniają negatywnie. Mogą martwić się, że są źle widziani, nieatrakcyjni lub że zrobią coś nieodpowiedniego w społeczności.
Objawy fizyczne i emocjonalne: Fobia społeczna może prowadzić do wystąpienia różnych objawów fizycznych, takich jak kołatanie serca, pocenie się, drżenie, zaczerwienienie twarzy, trudności w mówieniu, uczucie duszności, nudności czy problemy z koncentracją. Osoby z fobią społeczną mogą także doświadczać intensywnego niepokoju, strachu, zażenowania lub wstydu.
Jedną z metod leczenia fobii społecznych jest terapia poznawczo-behawioralną, która pomaga w identyfikacji negatywnych przekonań i myśli oraz wprowadza stopniowe narażanie na sytuacje społeczne.
Literatura:
James Morrison: DSM-5 bez tajemnic. Praktyczny przewodnik dla klinicystów, 2016
