Perseweracja to pojęcie używane w psychologii i neuropsychologii odnoszące się do powtarzania lub uporczywego trwania przy określonym działaniu, myśli, słowie lub temacie, mimo braku celowości lub sensowności tego powtarzania. Jest to rodzaj zakleszczenia poznawczego, w którym osoba utrzymuje się w jednym określonym zachowaniu lub wypowiedzi, niezdolna do przejścia do innych treści lub tematów.
Perseweracja może występować w różnych kontekstach i może mieć różne formy. Może przejawiać się jako powtarzanie tych samych słów, zwrotów lub fraz, wykonywanie tych samych ruchów lub czynności, skupianie się na jednej myśli lub temacie przez dłuższy czas.
Perseweracja może być związana z różnymi stanami psychologicznymi jak również towarzyszyć konkretnym zaburzeniom psychicznym, takim jak schizofrenia, katatonia, otępienie, upośledzenie umysłowe czy osobowość anankastyczna. Na przykład, u osób z zaburzeniem obsesyjno-kompulsyjnym perseweracja może dotyczyć powtarzania określonych myśli lub czynności, które są uciążliwe i trudne do kontrolowania. U osób z autyzmem perseweracja może objawiać się poprzez utrzymywanie się określonych ruchów ciała lub koncentracja na specyficznych zainteresowaniach czy tematach.
Perseweracja może mieć negatywny wpływ na funkcjonowanie jednostki, utrudniając jej elastyczność poznawczą, zdolności adaptacyjne i przerzutność uwagi. Może także prowadzić do frustracji i trudności w komunikacji społecznej.