Poczucie koherencji jest koncepcją psychologiczną wprowadzoną przez izraelskiego socjologa i psychologa Aarona Antonovsky’ego. Odnosi się ona do sposobu, w jaki jednostka postrzega i rozumie swoje życie, wydarzenia oraz otaczający świat. Poczucie koherencji jest istotnym aspektem zdrowia psychicznego i ogólnego funkcjonowania jednostki.
Poczucie koherencji składa się z trzech głównych komponentów:
Poczucie zrozumiałości
Oznacza to, że jednostka postrzega świat jako zrozumiały i spójny. Potrafi rozpoznać przyczyny i skutki wydarzeń oraz zrozumieć, co się wokół niej dzieje. Zrozumienie pozwala na przewidywanie i radzenie sobie z wyzwaniami życia.
Poczucie zaradności
Dotyczy to przekonania, że jednostka ma zasoby, umiejętności i wsparcie, aby sobie poradzić z trudnościami. Osoba z wysokim poczuciem koherencji jest przekonana, że jest w stanie wpłynąć na wydarzenia i efektywnie radzić sobie z problemami.
Poczucie sensowności
Chodzi o to, że jednostka dostrzega w życiu cel i wartość, rozumie, co jest dla niej ważne i co daje jej radość i spełnienie. Ma poczucie celu i znaczenia swoich działań.
Wysokie poczucie koherencji
Osoby z wysokim poczuciem koherencji są bardziej odporne na stres, charakteryzują się lepszym stanem zdrowia psychicznego i fizycznego oraz są bardziej aktywne w podejmowaniu działań w celu osiągnięcia swoich celów. Wysokie poczucie koherencji może przyczynić się do lepszego radzenia sobie z trudnymi sytuacjami i zmniejszenia ryzyka wystąpienia chorób psychosomatycznych.
Koncepcja poczucia koherencji jest ważna zarówno w psychologii zdrowia, jak i w badaniach nad zdrowiem publicznym. Pomaga zrozumieć jak ludzie interpretują i reagują na wyzwania życia, jak radzą sobie ze stresem oraz jakie są ich źródła wsparcia. Jest również używana w terapii, aby pomóc osobom wzmocnić poczucie koherencji i lepiej radzić sobie z życiowymi problemami.
Badania nad poczuciem koherencji pozwalają lepiej zrozumieć, jakie czynniki wpływają na ludzką percepcję, jakie są powiązania między poczuciem koherencji, a zdrowiem psychicznym i fizycznym oraz jakie strategie można wdrożyć w celu zwiększenia tej spójności i poczucia sensu w życiu.