warunkowanie instrumentalne

Warunkowanie instrumentalne

Warunkowanie instrumentalne znane również jako warunkowanie operacyjne lub warunkowanie skinnerowskie, jest jednym z podstawowych pojęć w dziedzinie psychologii behawioralnej. Obejmuje ono proces uczenia się, w którym zachowanie jest kształtowane przez konsekwencje, jakie występują po tym zachowaniu. Głównym twórcą i badaczem tego typu warunkowania był Burrhus Frederic Skinner. W warunkowaniu instrumentalnym kluczowe znaczenie mają trzy elementy: Zachowanie – jest to konkretne działanie, które osoba podejmuje w odpowiedzi na bodziec. Może to być na przykład naciśnięcie przycisku, wykonanie określonej czynności lub wypowiedzenie słowa. Konsekwencje – są to skutki, które występują po zachowaniu i mogą mieć wpływ na to, czy dane zachowanie będzie …

nemotechniki

Mnemotechniki

Mnemotechniki znane również jako techniki pamięciowe, to metody lub strategie stosowane w celu poprawy pamięci i ułatwienia procesu zapamiętywania informacji. Te techniki opierają się na tworzeniu pomocniczych narzędzi mnemonicznych, czyli skrótów myślowych lub skojarzeń, które pomagają osobom lepiej zapamiętać informacje. Oto kilka popularnych technik mnemotechnicznych: Akronimy – tworzenie słowa lub frazy za pomocą pierwszych liter elementów, których chcemy zapamiętać. Na przykład „HOMES” używane jest do zapamiętania nazw Wielkich Jezior Ameryki Północnej (Huron, Ontario, Michigan, Erie, Superior). Akrostychy – tworzenie zdania lub frazy, w których pierwsza litera każdego słowa reprezentuje informację, którą chcemy zapamiętać. Na przykład „Proszę Przebaczyć Mojej Drodze Cioci …

lęk separacyjny

Lęk separacyjny

Lęk separacyjny to rodzaj zaburzenia lękowego, które występuje głównie u dzieci w wieku przedszkolnym, ale może również dotyczyć młodzieży i dorosłych. Lęk separacyjny objawia się silnym lękiem i niepokojem związanym z oddzieleniem się od obiektu przywiązania, ważnych osób, zazwyczaj opiekunów lub bliskich członków rodziny. Osoba dotknięta tym zaburzeniem może doświadczać silnej niechęci do rozstania, niepokoju lub lęku przed utratą bliskiej osoby, obawy o swoje bezpieczeństwo lub bezpieczeństwo bliskiej osoby. Dzieci z lękiem separacyjnym mogą przejawiać takie objawy jak płacz, protesty, odmowa szkoły lub oddzielania się od rodzica, koszmary nocne, ból brzucha lub innych dolegliwości fizycznych. Zaburzenie to może wpływać na …

napady paniki

Napady paniki

Zaburzenia z napadami paniki to rodzaj zaburzeń lękowych, które charakteryzują się nawracającymi i nagłymi epizodami intensywnego lęku, zwanych napadami paniki. Podczas napadu paniki osoba doświadcza nagłego uczucia niepokoju lub grozy, które może towarzyszyć szereg fizycznych objawów, takich jak przyspieszone bicie serca, duszność, drżenie, uczucie duszenia się, zawroty głowy, uczucie utraty kontroli lub szaleństwa, a także objawy emocjonalne, jak strach przed śmiercią czy utratą kontroli. Zaburzenia z napadami paniki mogą prowadzić do znacznego cierpienia i pogorszenia funkcjonowania życiowego. Osoby dotknięte tym zaburzeniem często obawiają się kolejnych napadów paniki i unikają sytuacji, które mogą je wywołać, co prowadzi do ograniczenia codziennych aktywności …

lęk

Lęk

Lęk jest niezwiązanym z bezpośrednim zagrożeniem stanem emocjonalnym charakteryzującym się uczuciem niepokoju, napięcia, zmartwienia, skrępowania bądź zagrożenia. W odróżnieniu od strachu, który pojawia się w sytuacjach realnego zagrożenia, lęk jest procesem wewnętrznym, którego obiekt z perspektywy psychopatologicznej jest zawsze irracjonalny. Lęk związany jest z przewidywaniem nadchodzącego z zewnątrz zagrożenia i może manifestować się reakcjami organizmu zarówno na poziomie psychicznym, jak i fizjologicznym. Psychoanalityczna teoria lęku Według teorii psychoanalitycznej funkcja lęku polega na ostrzeganiu ego przed niebezpieczeństwem. Lęk pojawia się, gdy napięcia id nie są rozładowywane, co powoduje, że ego wypełnia się lękiem. Lęk realistyczny to obawa przed rzeczywistymi zagrożeniami zewnętrznymi, …

kompleks Edypa

Kompleks Edypa

Kompleks Edypa jest pojęciem wprowadzonym przez Zygmunta Freuda, będącym częścią jego teorii psychoseksualnego rozwoju dziecka. Dotyczy on okresu dzieciństwa, w którym dziecko rozwija silne uczucia erotyczne i konfliktowe wobec rodziców, zwłaszcza przeciwnej płci. Według psychoanalizy kompleks Edypa występuje w trójstronnej relacji pomiędzy dzieckiem, a rodzicami i przebiega w fazie fallicznej. Nazwa kompleksu wywodzi się od mitu o Edypie, tragicznym bohaterze, który nieświadomie zabił ojca i poślubił swoją matkę. Według Freuda, w okresie rozwoju psychoseksualnego, w około 3-5 roku życia, chłopiec przeżywa kompleks Edypa. W tym czasie chłopiec odczuwa silny pociąg seksualny do matki i rywalizuje z ojcem o jej uwagę …

kompleks Elektry

Kompleks Elektry

Kompleks Elektry to termin wywodzący się od imienia postaci z mitologii greckiej. Elektra była córką Agamemnona i Klitajmestry, siostrą Ifigenii i Orestesa. W mitologii greckiej Elektra namawiała swojego brata Orestesa do zabicia matki, Klitajmestry, w celu zemsty za zamordowanie przez nią ich ojca. Kompleks Elektry został wprowadzony do psychoanalizy przez Carla Gustava Junga w 1912 roku. Jest to zjawisko podobne do kompleksu Edypa opisanego przez Zygmunta Freuda, jednak dotyczy wyłącznie płci żeńskiej. Kompleks Elektry występuje powszechnie u dziewczynek w wieku od 3 do 6 lat i polega na podświadomej i stłumionej skłonności płciowej do ojca oraz strachu przed odwetem ze …

neurotyczność

Neurotyczność

Neurotyczność określana również jako emocjonalna niestabilność, jest jedną z głównych cech osobowości opisywanych w Modelu Pięciu Wielkich Czynników. Odnosi się do skłonności jednostki do doświadczania negatywnych emocji i reakcji emocjonalnych. Neurotyczność jako cecha osobowości pozwala na odróżnienie osób przystosowanych, stabilnych emocjonalnie, od osób nieprzystosowanych i emocjonalnie niezrównoważonych. Osoby charakteryzujące się wysokim poziomem neurotyczności często doświadczają silnych emocji takich jak lęk, niepokój, zmartwienia, smutek, frustracja i irytacja. Mają tendencję do reagowania bardziej intensywnie na stresujące sytuacje i mogą mieć trudności w regulacji swoich emocji. Osoby neurotyczne mogą również wykazywać większą podatność na występowanie problemów emocjonalnych, takich jak depresja i zaburzenia lękowe. …

ewolucjonizm

Ewolucjonizm

Ewolucjonizm to naukowa teoria, która opisuje proces ewolucji organizmów i zmiany gatunków na przestrzeni czasu. Teoria ta opiera się na założeniu, że wszystkie formy życia na Ziemi ewoluują poprzez stopniową zmianę i przystosowanie do środowiska naturalnego. Podstawowe założenia ewolucjonizmu obejmują: Wspólny przodek – wszystkie gatunki żywe mają wspólnego przodka i wywodzą się z jednego źródła. Mechanizmem napędzającym ewolucję jest naturalna selekcja, czyli proces, w którym jednostki najlepiej przystosowane do warunków środowiskowych mają większe szanse na przetrwanie i rozmnażanie się, przekazując swoje korzystne cechy na potomstwo. Dziedziczenie i zmienność genetyczna – ewolucjonizm opiera się na zrozumieniu dziedziczenia cech i zmienności genetycznej. …

egzystencjalizm

Egzystencjalizm

Egzystencjalizm to filozoficzny kierunek, który skupia się na analizie ludzkiej egzystencji, istnieniu jednostki i pytaniach dotyczących sensu życia. Egzystencjaliści kładą nacisk na indywidualność, wolność, odpowiedzialność i wybory jednostki w kontekście nieuchronnej egzystencji w nieprzyjaznym i nieznaczącym wszechświecie. Egzystencjaliści twierdzą, że człowiek najpierw istnieje, a dopiero potem nadaje sobie sens i definiuje swoją istotę przez wybory i działania podejmowane w życiu (istnienie poprzedza istotę). Zwolennicy tego stanowiska podkreślają, że człowiek jest wolny i odpowiedzialny za swoje wybory. Decyzje podejmowane przez jednostkę mają fundamentalne znaczenie dla kształtowania jej egzystencji i wpływają na jej wartość. Konfrontują się z absurdem i sprzecznościami ludzkiego istnienia. …