Obsesja jest stanem, w którym osoba ma niekontrolowane, natrętne myśli, uczucia lub wyobrażenia, które stale powracają i powodują znaczne cierpienie lub utrudnienia w codziennym funkcjonowaniu. Obsesje znane również jako natręctwa, to zaburzenia treści myślenia przejawiające się jako uporczywe, niechciane myśli, wyobrażenia lub impulsy, które wywołują u osoby silny lęk, dyskomfort lub poczucie winy. Osoba cierpiąca na obsesje jest zazwyczaj świadoma, że te myśli są irracjonalne lub przesadzone, ale mimo to ma trudności z ich kontrolowaniem lub wyciszeniem. Osoby doświadczające obsesji często odczuwają silne pragnienie, aby pozbyć się tych myśli lub uczuć, ale ich uporczywość jest trudna do opanowania.
Obsesje to objawy psychopatologiczne polegające na uporczywie powracających myślach (natrętne myśli – łac. obsessio), wyobrażeniach lub impulsach o określonych cechach. Obsesje pojawiają się wbrew woli osoby, która je przeżywa, co oznacza, że są one ego-dystoniczne. Pacjenci zazwyczaj zdają sobie sprawę z irracjonalności tych myśli, jednak mimo starań nie udaje im się ich pozbyć. Obsesje mogą prowadzić do wzrostu napięcia emocjonalnego, takiego jak niepokój, obawy czy poczucie winy. Próby uwolnienia się od obsesji często skutkują wykonywaniem kompulsji, czyli powtarzających się działań, które mają na celu złagodzenie tego napięcia. Kompulsje często współwystępują z obsesjami i są częścią obrazu klinicznego zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego.
Natręctwa
Natręctwa często prowadzą do wykonywania kompulsji, czyli powtarzających się zachowań lub rytuałów mających na celu zredukowanie lęku wywołanego przez te myśli. Przykłady kompulsji to mycie rąk, liczenie, sprawdzanie lub porządkowanie przedmiotów. Natręctwa mogą znacznie wpływać na codzienne funkcjonowanie i jakość życia, dlatego często wymagają interwencji terapeutycznej, takiej jak psychoterapia lub farmakoterapia.
Rodzaje obsesji
Myśli obsesyjne – to niechciane, natrętne myśli, które pojawiają się w umyśle osoby i nieustannie go niepokoją. Mogą to być myśli o symetrii, porządku, brudzie, agresji, seksualności lub innym temacie.
Obsesyjne wyobrażenia – są to obrazy lub wizje, które pojawiają się w umyśle osoby i są trudne do wytłumaczenia lub zrozumienia.
Lęki obsesyjne – to silne lęki związane z konkretnymi myślami lub obrazami obsesyjnymi. Osoba może obawiać się, że zrobi coś złego, że coś złego się wydarzy lub, że nie będzie w stanie kontrolować swoich myśli.
Obsesyjne działania – są to natrętne pragnienia lub impulsy, które wymagają wykonania określonych działań lub rytuałów. Osoba może czuć się zmuszona do powtarzania pewnych czynności lub zachowań w celu złagodzenia lęku lub niepokoju.
Obsesje są często związane z zaburzeniem obsesyjno-kompulsyjnym, które jest rodzajem zaburzenia lękowego. Osoby cierpiące na OCD często podejmują działania kompulsywne w odpowiedzi na swoje obsesje, aby złagodzić niepokój. Na przykład, osoba obsesyjnie obawiająca się zakażenia może wielokrotnie myć ręce, aby złagodzić swoje lęki.
Jeśli obsesje i kompulsje powodują znaczne cierpienie i utrudnienia w codziennym funkcjonowaniu, ważne jest skonsultowanie się z profesjonalistą w zakresie zdrowia psychicznego, takim jak psycholog lub psychiatra. Istnieją różne formy terapii i leków, które mogą pomóc w zarządzaniu obsesjami i poprawie jakości życia.