Neurotypowość odnosi się do stanu bycia neurologicznie typowym lub funkcjonkcjonowania w neurologiczne typowy sposób i jest terminem przeciwstawnym do pojęcia neuroatypowości. Termin neurotypowość jest często używany w kontekście spektrum autyzmu, aby opisać osoby, które nie spełniają kryteriów diagnostycznych dla zaburzeń ze spektrum autyzmu – osób, które mają typowy rozwój neurologiczny, a więc osób, które nie są autystyczne. Termin „neurotypowy” powszechnie funkcjonuje jako synonim osób nieautystycznych, a więc odnosi się do każdej osoby, która nie przejawia żadnych zaburzeń rozwojowych takich jak ADHD, autyzm lub dyspraksja.
Termin neurotypowość został wprowadzony jako przeciwieństwo autyzmu, jednak warto zauważyć, że granica między neurotypowością, a autyzmem nie jest jednoznaczna. Istnieje wiele innych różnych sposobów funkcjonowania neurologicznego (neuroróżnorodność), które nie mieszczą się w ramach neurotypowości i nie spełniają kryteriów autyzmu.
Definicja neurotypowości
Osoby neurotypowe charakteryzują się umiejętnościami społecznymi, komunikacyjnymi i poznawczymi, które są zgodne z przewidywaniami dla danej grupy wiekowej. Mają łatwość nawiązywania kontaktów społecznych, rozumienia i interpretowania gestów, mowy ciała oraz innych niuansów komunikacyjnych. Ich zainteresowania, umiejętności społeczne i sposoby przetwarzania informacji mogą być zbliżone do średniej populacji.
Ze względu na to, że neurotypowość odnosi się do stanu, w którym funkcje neurologiczne i behawioralne jednostki mieszczą się w normie społecznej, definicja neurotypowości wyklucza osoby z niepełnosprawnością umysłową, czy to wrodzoną, czy nabytą. Jednakże coraz większa świadomość potrzeby uwzględnienia i poszanowania różnorodności neurologicznej i behawioralnej, skutkuje upowszechnianiem się stanowisk inkluzywnych przeciwstawnych do podejść wykluczających osoby z różnymi zaburzeniami psychicznymi i behawioralnymi.
Terminy takie jak neuroróżnorodność oraz neuroatypowość są bardziej inkludujące, ponieważ uwzględniają całą gamę różnic w funkcjonowaniu neurologicznym i behawioralnym. Osoby z zaburzeniami psychicznymi takimi jak zaburzenia afektywne, lękowe, dysocjacyjne, psychotyczne, osobowościowe czy odżywiania, są uwzględniane w tych definicjach, podkreślając potrzebę zrozumienia i akceptacji różnorodności w ludzkim doświadczeniu.
Neurotypowość to jedynie opis funkcjonowania neurologicznego, który nie powinien wpływać na ocenę czy wartość danej osoby. Zarówno osoby neurotypowe, jak i osoby z różnymi typami funkcjonowania neurologicznego, są społecznie wartościowe i mogą mieć wiele do zaoferowania dla swojego otoczenia.
