Obszarem terapeutycznym w psychoterapii psychodynamicznej jest:
- wewnętrzny świat pacjenta, jego fantazje, marzenia senne, obawy, nadzieje, impulsy, pragnienia, obrazy Ja, spostrzeżenia na temat innych osób oraz psychicznych reakcji na objawy
- nieświadomość – niedopuszczone do świadomości treści psychiczne, które uległy ocenzurowaniu i wyparciu
- przeszłość – kształtowanie się osobowości w życiu dorosłym zależy od doświadczeń z okresu niemowlęctwa i dzieciństwa
- przeniesienie – pacjent przeżywa osobę leczącą jako ważną osobę z przeszłości. Przypisuje leczącemu cechy i doświadcza uczuć, które ta osoba wywoływała. Pacjent zamiast przypomnieć sobie dawną relację, nieświadomie ponownie ją przeżywa. Treści te stają się bogatym materiałem o przeszłości i związkach pacjenta
- przeciwprzeniesienie – reakcja emocjonalna terapeuty na pacjenta
- opór – pragnienie pacjenta aby zachować status quo. Stawianie oporu wysiłkom terapeuty, który stara się uzyskać wgląd i doprowadzić do zmiany
Kandel twierdzi, że mózg jest strukturą plastyczną i dynamiczną i że psychoterapia może powodować zmiany w mózgu (liczba synaps rośnie na skutek procesu uczenia się).
Długość terapii
Długość terapii zależy od pacjenta. Można jednak dokonać takiego podziału na terapię krótko i długoterminową. Długoterminowa trwa dłużej niż 6 miesięcy. Zdarzają się jednak takie sytuacje, w których już po jednej bądź kilku sesjach pacjent osiąga pożądany skutek terapeutyczny.
Częstotliwość sesji
Częstotliwość sesji uzależniona jest od miejsca na skali ekspresywno-podtrzymującej.
ekspresywna <—————————————————> podtrzymująca
(od analizy mechanizmów obronnych i przeniesienia do tłumienia nieświadomych konfliktów i wzmacniania obron)
Większa częstotliwość sesji charakteryzuje formy terapii bliższe biegunowi ekspresywnemu. W nurcie psychodynamicznym to jedno, dwa lub trzy spotkania w tygodniu. Zjawisko przeniesienia nasila się wraz z wzrostem częstotliwości sesji dzięki czemu pacjent szybciej jest w stanie doświadczyć wglądu.
Czas trwania sesji to 45 min.
Metoda swobodnych skojarzeń – to zrezygnowanie z kontroli bez cenzury i myśli. Kiedy pacjent jest już zdolny do snucia wolnych skojarzeń bez przeżywania silnego napięcia – zbliża się do zakończenia terapii.