Ekspozycja to technika terapeutyczna stosowana w psychoterapii, zwłaszcza w terapii zaburzeń lękowych, takich jak fobia, zespół stresu pourazowego czy zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne. Polega na kontrolowanym i stopniowym wystawianiu pacjenta na bodźce lub sytuacje, które wywołują lęk lub niepożądane reakcje.
Istnieją różne formy ekspozycji, takie jak ekspozycja wewnętrzna (imaginacyjna) i ekspozycja zewnętrzna (rzeczywista). W przypadku ekspozycji wewnętrznej pacjent wyobraża sobie sytuacje, osoby lub bodźce, które wywołują lęk. Terapeuta może wykorzystać techniki wizualizacji lub prowadzić pacjenta przez narrację związane z jego obawami. Celem jest stopniowe narażenie pacjenta na te myśli lub obrazy, aż stanie się on bardziej odporny na nie i odczuwa mniejszy lęk.
Natomiast w przypadku ekspozycji zewnętrznej pacjent jest narażany na rzeczywiste sytuacje lub bodźce, które wywołują lęk. Terapeuta może prowadzić pacjenta do eksponowania się na stopniowo intensyfikowane bodźce lub sytuacje, zaczynając od tych, które wywołują minimalny lęk, a następnie stopniowo zwiększając intensywność.
Celem ekspozycji jest zmniejszenie lęku i nieprzyjemnych reakcji poprzez systematyczne stawianie czoła obawom i stopniowe nawiązywanie z nimi kontaktu. W miarę powtarzania ekspozycji pacjent może doświadczać tzw. habituacji, czyli zmniejszania się reakcji lękowej wobec bodźców, które wcześniej wywoływały silny lęk.
Ważne jest, aby ekspozycja była prowadzona przez doświadczonego terapeutę, który będzie umiejętnie dostosowywał tempo i intensywność ekspozycji do możliwości pacjenta. Terapeuta może również wykorzystywać różne techniki relaksacyjne i strategie radzenia sobie z lękiem, aby wspierać pacjenta w procesie ekspozycji.
Ekspozycja jest powszechnie stosowaną i skuteczną metodą terapeutyczną w leczeniu zaburzeń lękowych. Jednak nie należy jej stosować samodzielnie bez odpowiedniego przeszkolenia i wsparcia terapeutycznego, ponieważ nieodpowiednio przeprowadzona ekspozycja może pogorszyć stan pacjenta.