Dystymia, znana również jako przewlekłe obniżenie nastroju, lub zaburzenie dystymiczne, to przewlekłe, łagodne zaburzenie depresyjne charakteryzujące się długotrwałym, niskim nastrojem i utratą zainteresowania lub przyjemności z codziennych aktywności. Osoby z dystymią mogą odczuwać smutek, beznadziejność, utratę zainteresowania i radości życia przez większość dni w okresie trwania zaburzenia. Dystymia nie spełnia kryteriów dla łagodnego epizodu depresyjnego, ale przypomina nerwicę depresyjną. Objawy dystymii mogą być mniej intensywne niż w przypadku epizodów depresyjnych, ale są przewlekłe i wpływają na funkcjonowanie codzienne.
Osoby z dystymią mogą doświadczać objawów podobnych do depresji, ale w mniejszym stopniu, jednak te objawy utrzymują się przez długi okres, zazwyczaj przynajmniej przez dwa lata (u dzieci i młodzieży przynajmniej jeden rok). W przypadku dzieci, które cierpią na dystymię, kryterium diagnostyczne nie jest obniżony nastrój, a raczej drażliwość. Osoby dotknięte dystymią mogą doświadczać okresów dobrego samopoczucia trwających kilka dni lub tygodni, które przeplatają się z okresami obniżonego nastroju trwającymi kilka miesięcy, utrudniającymi normalne funkcjonowanie. Jednak proporcje tych okresów mogą się różnić w zależności od jednostki.
Objawy dystymii
- Niski nastrój przez większość dnia, większość dni przez długi okres czasu
- Zmniejszona energia lub uczucie zmęczenia
- Niskie poczucie własnej wartości
- Zmniejszona samoocena
- Trudności w koncentracji lub podejmowaniu decyzji
- Poczucie przygnębienia, pesymizmu, poczucie beznadziejności lub utrata nadziei
- Trudności koncentracji lub trudności w podejmowaniu decyzji
- Zaburzenia snu (bezsenność lub nadmierna senność)
- Zaburzenia łaknienia (nadmierny apetyt lub utrata apetytu)
- Zwiększona lub zmniejszona aktywność
- Utrata zainteresowania i przyjemności z aktywności, które wcześniej sprawiały radość
- Izolacja społeczna
- Zmiany w zachowaniu, takie jak drażliwość lub nadmierna reaktywność emocjonalna
Dystymia często manifestuje się w postaci utrwalonej depresji, która występuje znacznie częściej u kobiet. Często rozpoczyna się na tak wczesnym etapie życia, że osoba dotknięta tym zaburzeniem może uznać je za cechę swojej osobowości. Jest to zaburzenie o zdradliwym charakterze, ponieważ relatywnie łagodne objawy mogą utrudniać pacjentowi podjęcie decyzji o rozpoczęciu leczenia.
Dystymia ma negatywny wpływ na ogólny stan funkcjonowania jednostki, w tym na relacje interpersonalne, pracę, naukę i ogólne samopoczucie. Często osoby z dystymią nie są w stanie cieszyć się życiem w pełni i mogą mieć trudności z utrzymaniem zdrowych relacji i osiąganiem sukcesu w różnych obszarach życia.
Uważa się, że za przyczyny dystymii odpowiadają czynniki genetyczne, biologiczne i środowiskowe. Często dystymia współwystępuje z innymi zaburzeniami psychicznymi, takimi jak lęki, zaburzenia lękowe czy uzależnienia.